چگونه UI UX کار شویم؟ این سؤالی است که همه در ابتدای راه میپرسند. اما باید بدانیم که با وجود روشن بودن نیاز مشاغل امروزی به طراح UI و UX، مسیر واضحی برای UI UX کار شدن وجود ندارد. بسیاری از افراد سعی میکنند که با استفاده از منابع آنلاین مسیر یادگیری خودآموز را دنبال کنند که البته یکی از راههای مورد قبول است. اما ممکن است در ابتدای راه کمی دچار دلهره شوند. اما جای نگرانی نیست. این مقاله در ابتدا به تفاوت UI و UX میپردازد و سپس در نقش یک راهنما به شما کمک میکند که مهارتهای مورد نیاز این حرفه را بشناسید و مسیر یادگیری درستی را پیش بگیرید.
یک طراح UI و UX دقیقاً چه کار میکند؟
طراحی UI و UX دو مفهوم متفاوت هستند که اغلب به همراه هم و تحت عنوان UI/UX شناخته میشوند. برای درک وظایف مربوط به این حرفهها، به صورت جداگانه به هر دو میپردازیم:
طراحی UI (رابط کاربری) چیست؟
رابط کاربری (User Interface) که به اختصار UI نامیده میشود در واقع همان چیدمان یا ظاهر محصول دیجیتال (وبسایت یا اپلیکیشن) است. رابط کاربری شامل دکمهها، اسلایدرها، محل قرارگیری متون، دستهبندیها و هر آنچه که کاربر با آن تعامل دارد، رابط کاربری نامیده میشود. با روشن شدن مفهوم رابط کاربری، مسئولیت طراح UI مشخص میشود. از جمله وظایف یک طراح UI میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- چیدمان صفحه
- انتخاب رنگ
- طراحی نشانههای گرافیکی
- انتخاب فونت نوشتهها
طراحی UX (تجربهٔ کاربری) چیست؟
منظور از تجربهٔ کاربری (User Experience) که به اختصار UX نامیده میشود نوع تعامل کاربر با محصول دیجیتال (وبسایت یا اپلیکیشن) است. برای مثال میتوان به دستهبندی منو سایت یا اپلیکیشن، محل قرارگیری دکمهها، اسلایدها و… اشاره کرد.
تفاوت UI و UX چیست؟
اجازه دهید که با یک مثال تفاوت بین طراحی رابط کاربری و طراحی تجربهٔ کاربری را توضیح دهیم:
اگر محصول را مانند بدن یک انسان تصور کنیم، استخوانها نقش کدهایی را دارند که به بدن ساختار میدهند.
- اندامها نشاندهندهٔ طراحی UX هستند: اندازهگیری و بهینهسازی دربرابر نیروی مصرفی برای حمایت از عملکردهای حیاتی بدن.
- طراحی UI نمایانگر ظاهر و پوستهٔ بدن است: چگونگی حالتها، حس و واکنشها.
اما اگر هنوز موضوع برای شما روشن نشده است، بدانید که تنها نیستید! طراحی تجربهٔ کاربری (UX) و رابط کاربری (UI) از گیجکنندهترین اصطلاحات رشتهٔ ما هستند. UI بدون UX مانند نقاشی است که رنگ را بدون فکر روی بوم میپاشد؛ از طرفی UX بدون UI هم مانند قابی خالی از اثر هنری است.
یک تجربهٔ محصول عالی، با UX شروع شده و توسط UI پیگیری میشود. هر دوی این موارد برای موفقیت محصول ضروری هستند. برای روشنتر شدن موضوع، یک مثال دیگر به نقل قول از دین میلر (Dain Miller) برنامهنویس وب بخوانید: «UI زین، رکاب و افسار است. UX احساسی است که شما حین سوارکاری دارید.»
مهم است بدانید که UX و UI جداییناپذیر هستند. نمیتوانیم یکی را بدون دیگری داشته باشیم. با این حال، برای UX کار شدن لازم نیست مهارتهای طراحی UI را یاد بگیرید و برعکس. UX و UI متشکل از نقشهایی جداگانه با فرایندها و وظایف جداگانه هستند.
اصل تفاوت UI و UX که باید به یاد داشته باشید این است: طراحی UX در مورد حس کلی تجربهٔ کاربر است. در حالی که UI تماماً درمورد چگونگی شکل و عملکرد رابط محصول است.
یک طراح UX کل سفر کاربر را برای حل یک مشکل خاص در نظر میگیرد و سؤالهای زیر را از خود میپرسد:
- کاربران چه مراحلی را طی میکنند؟
- برای کاملتر شدن تجربه، چه چیزهایی باید اضافه شود؟
- تجربهٔ کاربر چقدر ساده و سرراست است؟
بیشتر کار یک طراح UX این است که بفهمد کاربران با چه مشکلات و دردسرهایی روبرو میشوند و چگونه یک محصول خاص میتواند مشکل آنها را حل کند. بنابراین لازم است تحقیقات گستردهای درمورد کاربر انجام دهد. باید بداند کاربر هدف او چه کسی است و چه نیازها و درخواستهایی در ارتباط با محصول دارد.
سپس با در نظر گرفتن مواردی مانند معماری اطلاعات، نقشه سفر کاربر را ترسیم میکند. مواردی مانند اینکه محتوا چگونه سازماندهی و برچسبگذاری شده است و کاربر به چه فیچرهایی نیاز دارد. در نهایت نوبت ساختن وایرفریمها یا طرحهای اولیه میرسد.
وقتی ساختار و اسکلت محصول از کار درآمد، طراح UI وارد میشود که روح حیات را در آن بدمد. طراح UI تمام جنبههای بصری سفر کاربر را در نظر میگیرد. از جمله تمام صفحات و نقاط تماس که کاربر ممکن است با آنها مواجه شود: فشار دادن یک دکمه، اسکرول کردن صفحه یا ورق زدن عکسها در گالری.
در حالی که طراحان UX سفر کاربر را طرحریزی میکنند، UI کارها بر روی تمام جزئیاتی تمرکز میکنند که این سفر را ممکن میسازد. نمیتوانیم بگوییم که طراحی UI فقط درمورد ظاهر محصول است؛ طراحان رابط کاربری، تأثیر بسیاری بر روی در دسترس بودن یا نبودن یک محصول دارند.
طراحان رابط کاربری سؤالاتی از این قبیل را مطرح میکنند:
- چگونه میتوان از ترکیب رنگهای متفاوت برای ایجاد کنتراست و افزایش خوانایی استفاده کرد؟
- چه ترکیب رنگی برای افراد دارای مشکل کوررنگی مناسبتر است؟
چگونه UI UX دیزاینر شویم؟
رسیدیم به سؤال اصلی این مقاله. البته که UI UX کار شدن، یک روند خطی و مشخصی ندارد و برای هر فرد میتواند با فرد دیگر متفاوت باشد. اما برای روشنتر کردن مسیر، در اینجا نکاتی را ارائه میدهیم.
۱ـ در روحیات خود دقیق شوید. آیا برای این کار مناسب هستید؟
به علایق و مهارتهای خود فکر کنید. آیا به طراحی گرافیک علاقهمندید؟ به مباحث تایپوگرافی و تئوری رنگ چطور؟ خلاقیت بالا و توانایی کشف راههایی برای آسان کردن استفاده از محصولات دیجیتال، از ملزومات UI UX کار شدن است. همچنین لازم است روحیهٔ جستجو و تمرین داشته باشید.
۲-مهارتهای ابتدایی خود را تقویت کنید
علاوه بر مهارتهای سخت که بخش فنی و عملی کار را پوشش میدهند، لازم است مهارتهای نرم مرتبط با طراح شدن را نیز تقویت کنید.
مهارتهای نرم لازم برای UI UX کار شدن، عبارتند از:
- خلاقیت بالا
- داشتن روحیهٔ کار تیمی
- روابط اجتماعی قوی
- پایبندی به نظم
- دقیق بودن در کار
مهارتهای سخت لازم برای UI UX کار شدن، عبارتند از:
- تسلط بر یکی از ابزارهای طراحی مانند Sketch یا Adobe XD و برنامههای پروتوتایپینگ مانند InVision
- دانش هنری و شناختن مبانی هنر (مانند تئوری رنگ، تایپوگرافی و …)
۳ـ مبانی طراحی UI و UX را یاد بگیرید
برای یادگیری هر مهارت جدیدی باید ابتدا مبانی آن را یاد بگیریم. اولین اصل طراحی UI و UX کاربرمحور بودن است. اما کاربرمحور بودن به چه معناست؟ کاربرمحور بودن به این معنی است که باید نیازهای کاربر را در اولویت قرار دهیم و بر اساس آن تصمیمگیری کنیم. روند طراحی کاربرمحور به این ترتیب است:
- دانستن پرسونای مخاطب (مخاطبان شما بیشتر از چه نسلی هستند؟ چه ویژگیهای مشترکی دارند؟ و …).
- فهمیدن نیازها و انتظارات مخاطب از محصولی که طراحی میکنید.
- ارائهٔ یک راهحل کاربرپسند که از نظر فنی نیز قابل اجرا باشد و با بودجه و اهداف شرکت شما نیز همخوانی داشته باشد.
پیش از این هم گفتیم که یک UI UX کار باید روحیهٔ یادگیری و تمرین داشته باشد. مواردی که شما به عنوان یک طراح UI باید بدانید عبارتند از:
- یادگیری تئوری رنگ، تایپوگرافی و سایر مباحث مربوط به طراحی
- یادگیری نرمافزارهای گرافیکی و طراحی
دیدن نمونههای موردی با نگاهی موشکافانه، ذهن شما را برای طراحی باز میکند. یافتن نقصهای موجود در یک سایت یا اپلیکیشن میتواند تمرین خوبی باشد.
۴ـ مراحل طراحی UI و UX را یاد بگیرید
طراحی UI و UX شامل چهار مرحله است که در ادامه خواهید خواند:
تحقیق و بررسی
در طول مرحلهٔ تحقیق، نیازها و اهداف پروژه برای شما روشن میشود. این که مخاطب هدف شما چه کسانی هستند و چه نیازهایی دارند؟ نحوهٔ تعامل آنها با محصول یا خدمات شما چگونه است؟ پروژه چه محدودیتهایی دارد؟ پس از نتیجهگیری در مورد این موارد باید با سرمایهدار یا صاحب محصول در مورد محدودیتهای مالی یا فنی پروژه مشورت داشته باشید.
طراحی
فاز طراحی، مرحلهای است که در آن راهحلها را پیدا کردهاید و میخواهید آنها را به دستسازههای ملموسی تبدیل کنید. وایرفریم (Wireframe) یا طرح اولیهٔ سایت و اپلیکیشن، در این مرحله طراحی میشود. در نهایت، وایرفریمها به شکلی عالی مدلسازی شده و آمادهٔ آزمایش و پیادهسازی میشوند.
تست و آزمایش
مرحلهٔ تست و آزمایش، بخش بحرانی فرایند طراحی UI UX است. در این مرحله تمام عیب و نقصها، پیش از ارائهٔ نهایی محصول به بازار مشخص میشوند.
پیادهسازی
پس از چندین مرحله آزمایش، نوبت فاز پیادهسازی میرسد. در این مرحله شما طرحهای خود را به برنامهنویسان تحویل میدهید تا کدزنی را شروع کرده و آنها را به یک محصول کاملاً کاربردی آمادهٔ ارائه به بازار تبدیل کنند. طراح فول استک (Full-stack designer) بودن و آشنایی با کدنویسی، امتیاز محسوب میشود! طراح فول استک به فردی میگویند که در هر دو بخش طراحی و برنامهنویسی تخصص دارد.
۴ـ با گذراندن یک دورهٔ آموزشی، به آموختههای خود نظم ببخشید
یک دورهٔ آموزشی خوب برای UI UX کار شدن چگونه است؟ خب حتماً تا الان در سایتها، پادکستها و کتابها چیزهای زیادی را خواندهاید و شنیدهاید. حالا باید بدانید که کار طراحی UI و UX دقیقاً چیست و آیا اصلاً برای آن ساخته شدهاید یا خیر.
با فرض اینکه هنوز هم میخواهید یک UI UX کار شوید، در این مرحله باید پا را فراتر بگذارید. منابع یادگیری بسیار پراکنده و متفاوت هستند و صرفا برای داشتن پیشزمینه پیشنهاد میشوند. اما اینها نمیتوانند شما را به یک طراح UI و UX تبدیل کنند. چیزی که شما نیاز دارید، یک آموزش ساختارمند با رویکرد عملی است.
هنگام انتخاب دورههای UI UX میخواهید در ازای پولی که میدهید، بازخورد خوبی نیز دریافت کنید. از آنجایی که یک سرمایهگذاری برای آیندهٔ شما محسوب میشود، باید انتخاب خوبی داشته باشید. چرا که همهٔ دورههای موجود در سایتها و آموزشگاهها از یک کیفیت برخوردار نیستند. اما یک دوره طراحی UI UX باید چگونه باشد؟ در ادامه بخوانید.
آموزش پروژهمحور
دنبال دورهای باشید که به صورت عملی پیش میرود. کارفرماها هنگام مصاحبه میخواهند ببینند که شما مهارتهای کاربردی را به خوبی آموزش دیدهاید یا خیر. بنابراین دانستن تئوری کافی نیست. یک دورهٔ آموزشی خوب باید محتوایی حرفهای همراه با تمرینهای عملی ارائه دهد که شما فرصت سنجش مهارتهای خود را داشته باشید.
تمرکز قوی برای ساختن پورتفولیو
این مورد در تأیید مورد بالاست. مهم است که پس از گذراندن دوره، چیزی ملموس برای نشان دادن داشته باشید. و اولین چیزی که کارفرما از شما میخواهد، پورتفولیو طراحی شماست. دورهای را انتخاب کنید که فقط به یک پروژه برای پورتفولیو اکتفا نمیکند. بلکه به شما کمک میکند که به عنوان یک UI UX دیزاینر، پورتفولیو خود را بهبود بخشیده و برای ارائه به بازار کار آماده شوید.
پشتیبانی انسانی
یادگیری یک حرفهٔ جدید از ابتدا دشوار است و در این شکی نیست. طبیعتاً شما نمیخواهید برای دورهای هزینه کنید که در انتها شما را با حجم زیادی از محتوا رها میکند. مؤثرترین دورهها، آنهایی هستند که حمایت انسانی را به عنوان بخشی از برنامهٔ درسی ارائه میدهند. دورهای را انتخاب کنید که دست کم شما را با یک فرد متخصص، خواه مربی، معلم خصوصی یا در ایدهآلترین شرایط، با هر دو آنها آشنا میکند.
برنامهٔ درسی تخصصی
مراقب محتوای انتخابی خود باشید. بسیاری از ارائهدهندگان دورههای آموزشی UI وUX در مورد تخصص خود زیادهگویی میکنند و آن چیزی نیست که در نهایت میخواستهاید. بنابراین باید از سرفصلهای دورهها آگاه شوید و از معتبر بودن آنها اطمینان حاصل کنید.
پشتیبانی کاری
یادگیری مهارتها تنها نیمی از راه است. اگر برای وارد شدن به بازار کار جدی هستید، دنبال دورهای باشید که آیندهٔ کاری شما را نیز حمایت میکند.
علاوه بر موارد بالا، شرایط شخصی خودتان را نیز در نظر بگیرید. چه مدت زمانی را در هفته به یادگیری UI و UX اختصاص میدهید؟ برنامهٔ درسی شما چقدر باید فشرده باشد؟ بودجهٔ شما چقدر است؟ برای اطمینان از اعتبار و مؤثر بودن یک دوره در نهایت از موارد زیر مطمئن شوید:
- انجام تحقیقات کامل در فضای مجازی و اینترنت
- چک کردن بازخورد مشتریها
- مشورت با یک مشاور شغلی
- دنبال کردن داستان موفقیت فارغالتحصیلان دوره
دوره آموزشی طراحی محصول رهنما کالج با هدف ایجاد بستر مناسب برای ورود به بازار کار تدوین شدهاند. بنابراین میتوانند راهنمای خوبی برای آیندهٔ شغلی شما باشند.
۵ـ تا میتوانید تمرین کنید
تمرین مستمر، بهترین راه برای UI UX کار شدن است. در کنار پروژههایی که برای گردآوری پورتفولیو انجام میدهید، لازم است تا میتوانید تمرین طراحی انجام دهید. اگر خیلی خوششانس باشید میتوانید به عنوان یک کارآموز هم مشغول به کار شوید و تجربه کسب کنید. در غیراینصورت، باید در راه کسب تجربه، بسیار فعال و خلاق باشید. برای اینکه تمرینهای شما به حد کافی عملی باشد، راهکارهایی را در ادامه ارائه دادهایم.
داوطلبانه کار طراحی انجام دهید
استخدام طراحان میتواند پرهزینه باشد. بسیاری از خیریهها و سازمانهای غیردولتی هستند که از مهارتهای ابتدایی شما استقبال میکنند. این کار میتواند بهترین راه کسب تجربه در دنیای واقعی باشد و در عین حال پروژههای جالبی را به پورتفولیو شما اضافه کند.
یک سایت یا اپلیکیشن را مجدداً طراحی کنید
آیا تا به حال هنگام استفاده از یک سایت یا اپلیکیشن، به مشکلات و نقصهای آن توجه کردهاید؟ شاید تجربهٔ کاربری خاصی وجود داشته باشد که به دلیل تمام این نقصها در ذهن شما مانده است. این یک موقعیت خوب برای طراحی مجدد بدون درخواست از طرف کارفرما است.
۶ـ ابزارهای کار را یاد بگیرید
کارفرما از شما به عنوان یک UI UX کار توقع دارد که تسلط کافی روی نرمافزارهای طراحی و گرافیکی داشته باشید. تسلط داشتن روی برنامههایی مانند Sketch و InVision برای یک طراح UX ضروری است.
هر طراح ممکن است کار کردن با یک ابزار کار را ترجیح دهد و این کاملاً انتخابی است. بعد از کمی گشتن در فضای برنامهها و کار کردن با آنها میتوانید بفهمید که کدام یک برای شما گزینهٔ بهتری است. از ابزارهای طراحی UI و UX میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اسکچ (Sketch)
- (Adobe Experience Design (Adobe XD
- فیگما (Figma)
- InVision
- Visual Inspector
- Proto.io
- Framer
- WebFlow
- UXPin
- Creately
- Fluid UI
- PowerMockup
۷ـ پورتفولیو خود را آماده کنید
پورتفولیو یک UI UX کار دقیقاً چیست و شامل چه مواردی باید باشد؟
همانطور که پیش از آن نیز گفتیم، پورتفولیو باارزشترین دارایی شما به عنوان یک طراح UI\UX است. در سادهترین حالت، پورتفولیو شما میتواند یک وبسایت برای نمایش و معرفی نمونه کارهای شما باشد. اما اگر میخواهید خیلی حرفهای عمل کنید، باید بیشتر از اینها کار کنید. پورتفولیو شما باید با داستانسرایی و کارهای خلاقانه، مخاطب را به خود جذب کند.
چرا داستانسرایی مهم است؟ خب کارفرمایان نمیخواهند فقط نتیجهٔ نهایی کار را ببینند. میخواهند بدانند چگونه به مرحلهٔ آخر رسیدهاید. پورتفولیو باید روند کاری شما را هم نشان دهد. مثلاً این که چگونه مشکلات را حل میکنید؟ الگوهای فکری شما به عنوان یک طراح UI/UX چگونه است؟ با رعایت موارد زیر میتوانید یک پورتفولیو حرفهای ارائه دهید:
- اول: مشکلی را که در تلاش برای حل آن هستید را بیان کنید.
- دوم: عوامل داخلی و خارجی اطراف مشکل را بررسی کنید.
- سوم: روند طراحی را نشان دهید.
- چهارم: طرح نهایی را به بهترین شکل ارائه دهید.
- پنجم: بازخوردهای مخاطبین را ارائه دهید.
۸ـ با طراحان دیگر در ارتباط باشید
ارتباط مجازی با طراحان UI UX مجرب بسیار پیشنهاد میشود. در این فضا میتوانید با طراحان دیگر تعامل داشته باشید، دانش خود را ارتقا دهید و حتی بیشتر به ادامهٔ کار تشویق شوید. اما همه ما ممکن است در ابتدای راه، به خاطر ضعفهایمان نتوانیم آنطور که باید ارتباط برقرار کنیم. برای این مشکل هم راهحلهایی وجود دارد. اول از همه اینکه لازم نیست ابتدای کار وارد یک گروه بزرگ بسیار رسمی شوید. همیشه برداشتن قدمهای کوچک بیشتر توصیه می شود. پلتفرمهای آنلاین بسیاری وجود دارد که با استفاده از آنها میتوانید با افراد دیگر ارتباط برقرار کنید. برای مثال طراحان معروف را در اینستاگرام یا لینکدین دنبال کرده و از تجربه آنها استفاده کنید.
جمعبندی
در این پست به تفاوت UI و UX پرداختیم و سعی کردیم به زبان ساده توضیح دهیم وظایف UX دیزاینر و UI دیزاینر چیست و راههایی را معرفی کردیم که برای UI UX کار شدن باید انجام داد. در انتها باید بگوییم برای یادگیری مهارتهای بیشتر در حوزهٔ UI UX میتوانید در بوت کمپ طراحی محصول یا بوت کمپ طراحی رابط کاربری رهنما کالج شرکت کنید و از پشتیبانی مربیهای این دوره از مراحل ابتدایی تا ورود به بازار کار برخوردار شوید.